De liturgie: Hoe verloopt een kerkdienst?

De kerkdienst is een dialoog

Een kerkdienst heeft de vorm van een dialoog. Maar dit valt niet direct op omdat de predikant de ene keer namens God en de andere keer namens de gemeente spreekt. God spreekt tot ons in de wetslezing, Schriftlezing en via de preek. De gemeente antwoordt via gebed, geloofsbelijdenis en gemeentezang.

Een kerkdienst wordt een eredienst genoemd omdat ze bedoeld is tot eer van God. 

Hoe verloopt een kerkdienst?

De liturgie is de opbouw van een kerkdienst. Een kerkdienst duurt 1,5 uur. Voorin de kerk staan op (liturgie)borden de psalmen en gezangen die tijdens de kerkdienst worden gezongen. Op de borden staan de Bijbelgedeelten (afgekort) die aan de orde komen. Deze worden uitgelegd tijdens de preek, die de dominee heeft voorbereid.

Alle onderdelen van een kerkdienst

Wanneer je binnenkomt wordt je door de koster verwelkomd. Als je geen Bijbel hebt kun je die krijgen zodat je kunt meelezen en meezingen. De kerkdienst verloopt volgens deze volgorde:

Binnenkomst
Als je binnenkomt speelt het orgel. Wanneer de kerkdienst begint, stopt het orgel met spelen. Het bestuur van de kerk (de kerkenraad) komt dan de kerk binnen.

Stil gebed
Een ouderling uit de kerkenraad geeft met een handdruk de leiding aan de dominee. Hij wenst de predikant daarbij Gods zegen. Daarna is er even tijd voor een stil gebed. Sommige mannen gaan dan staan.

Gebedshouding
Tijdens het gebed sluiten wij onze ogen en vouwen we onze handen. Dit doen wij om ons beter op God te kunnen richten en om ermee te laten zien dat we afhankelijk zijn van Hem.

Mededelingen
Na het stil gebed gaat de predikant de preekstoel op. In de morgendienst zijn dan meestal eerst wat mededelingen.

Votum & groet
Daarna volgen votum & groet: Het votum is een belijdenis en gebed waarin we uitspreken dat we van God afhankelijk zijn. Aansluitend spreekt de predikant de groet uit. Dit is een belofte van Gods aanwezigheid in de verdere kerkdienst. Daarna wordt de eerste psalm gezongen.

Wetslezing
In de morgendienst worden de 10 geboden (‘Wet des Heeren’) voorgelezen (uit Bijbelboek Exodus 20). De Wetslezing, Schriftlezing en geloofsbelijdenis worden door een ouderling verzorgd. Als antwoord op de lezing van Gods goede geboden zingt de gemeente een psalmvers. 

Schriftlezing
Aansluitend worden één of meer gedeelten uit de Bijbel gelezen. De bijbelgedeelt(en) (zie borden) worden voorgelezen uit de Statenvertaling. 

Geloofsbelijdenis
In de avonddienst wordt de geloofsbelijdenis uitgesproken. Dit getuigenis is opgesteld door de christenen uit de eerste eeuwen om in het kort te vertellen wat we geloven.

Gebed
Als we bidden spreken we met de Heere God. We bidden om Gods zegen in de kerkdienst. De dominee spreekt het gebed uit en de kerkgangers bidden mee. We bidden voor de wereld, zieken,  rouwenden, enz.

Collecte
Na het gebed wordt de collecte aangekondigd. We mogen nu de Heere dienen door iets te geven in de collectezak. Dit wordt ook wel de ‘dienst der offeranden’ genoemd. Drie keer wordt een collectezak doorgegeven, meestal bestemd voor de diaconie (zorg voor hulpbehoevenden), (plaatselijke) kerk, en (landelijke) kerk (‘kerkelijke kassen’). De collecte is vrijblijvend: iedereen geeft zoveel hij wil. Tijdens de collecte luisteren we naar orgelspel en daarna zingen we opnieuw een aantal verzen uit één van de Psalmen

Preek
De preek is de verkondiging van Gods Woord. Hierin wordt een tekst uit de Bijbel uitgelegd en toegepast op ons leven. Dit is het middelpunt van de kerkdienst. Na de preek wordt als antwoord weer gezongen. 

Dankgebed
De Heere God wordt gedankt voor de kerkdienst en gevraagd met ieder in z’n leven mee te gaan. Na het dankgebed zingen we de slotzang. 

Zegen
Na het zingen van de laatste psalm gaat iedereen staan. Daarna volgt de zegen die de dominee namens de Heere God oplegt. Dit is de belofte dat Hij ieder nabij wil zijn en vrede wil geven.

Met een handdruk geeft de dominee de leiding weer terug aan de ouderling; de kerkenraad verlaat met de predikant als eerste de kerk. Daarna gaat het orgel weer spelen en verlaten de bezoekers de kerk. Buiten de kerk wordt nog wat nagepraat.

Van harte welkom

We vinden het fijn wanneer gasten onze kerkdiensten bijwonen. Daarom heten we je van harte welkom. Lees meer informatie voor gasten.